PV-Vlaanderen is een platform van de Organisatie Duurzame Energie (ODE) dat als doel heeft om een duurzaam PV-beleid in Vlaanderen te promoten dat zoveel mogelijk gezinnen, instellingen en ondernemingen stimuleert om hun energiebehoefte in te vullen met zelf geproduceerde en groene zonne-energie. Een duurzaam PV-beleid zal de markt voor zonne-energie verbeteren, de CO2-voetafdruk verlagen en bijdragen aan het bereiken van de klimaat-en energiedoelstellingen in Vlaanderen, België en Europa. PV-Vlaanderen vertegenwoordigt hierbij de belangen en de visie van de grote en kleine PV-installateurs, producenten, invoerders en andere actoren actief in de Vlaamse PV-sector.
Objectieven
Zonnestroom is een deel van onze energievoorziening en zal steeds belangrijker worden. Daarom is een langetermijnvisie nodig die de beleidskeuzes van vandaag baseert op de noden van de toekomst. Een duurzaam PV-beleid is ambitieus, stabiel en positief en is ingebed in een breed beleidskader.
1. Ambitieuze PV doelstellingen
PV is een deel van onze energievoorziening en zal steeds belangrijker worden door de energietransitie. In de transitie van centrale naar meer decentrale productie, van consumenten naar prosumenten en van fossiele naar groene bronnen speelt PV een steeds centralere rol. Tussen 2004 en 2014 groeide het wereldwijde aandeel zonne-energie met 49% per jaar. Het Internationaal Energieagentschap verwacht wereldwijd een blijvende grote toename van zonne-energie. Het Vlaamse PV-beleid moet dit via ambitieuze PV-doelstellingen ondersteunen.
1.1. PV-doelstellingen voor 2020 en 2030
In juli 2016 presenteerde de Vlaamse regering het Energieplan 2020 dat nieuwe hernieuwbare energie doelstellingen voor 2020 vastlegt. ODE en PV-Vlaanderen ondersteunen het scenario dat streeft naar een zonnestroom productie van 3.510 GWh in Vlaanderen in 2020. Omgerekend in opgesteld piekvermogen van de zonnepanelen betekent dit scenario een gecumuleerd vermogen van 3.900 MW in 2020. Vertrekkend vanuit de 2.339 MW geïnstalleerd vermogen eind 2016, is over de volgende vier jaar een groei van bijna 1.200 MW nodig, of een jaarlijks bijkomend vermogen van 300 MW. Dat is ambitieus maar mogelijk, want te vergelijken met de groeicijfers in de jaren 2009-2012. Het is nu noodzakelijk deze trend verder te zetten en ook voor 2030 ambitieuze PV-doelstellingen vast te leggen.
PV-Vlaanderen ondersteunt ambitieuze PV-doelstellingen voor 2020 en spoort de Vlaamse regering aan om in die lijn ook doelstellingen voor 2030 te adopteren, om zo in 2050 alle energie uit hernieuwbare energiebronnen te halen. PV-Vlaanderen wil actief meewerken met de Vlaamse regering en alle andere stakeholders om verdere doelstellingen te bepalen.
1.2. Ambitieuze maatregelen om doelstellingen te bereiken: Implementatie zonneplan en verdere maatregelen
In juni 2016 presenteerde de Vlaamse regering het zonneplan om het aandeel zonnestroom te doen stijgen. De maatregelen in het zonneplan zijn een zonnekaart, het uitbreiden van de energielening, het vereenvoudigen van participatie in zonnepanelen via crowdfunding, zonnedelen en saldering op afstand. Deze positieve maatregelen moeten geïmplementeerd en aangevuld worden met nieuwe maatregelen om ook tot 2030 en daarna de PV-sector te stimuleren.
PV-Vlaanderen ondersteunt deze maatregelen en roept de regering op om die zo snel mogelijk te implementeren. PV-Vlaanderen is bereid actief deel te nemen aan het uitwerken van het regelgevend kader om deze voorstellen concreet te implementeren. PV-Vlaanderen wil ook meewerken aan lange termijn maatregelen voor de implementatie van de doelstellingen voor 2030 en daarna.
2. Investeringszekerheid
De sterke groei van de fotovoltaïsche zonnepanelen markt (PV-markt) in Vlaanderen tussen 2006 en 2012 en de sterke terugval in 2013 en 2014 tonen duidelijk wat de effecten kunnen zijn van een onstabiel beleid. Een stabiel en duurzaam PV-beleid is nodig om investeringszekerheid op lange termijn te bieden. De sterk dalende investeringskosten van PV geven perspectief op het op termijn overbodig zijn van ondersteuning. In tussentijd blijft een stabiel en rechtvaardig ondersteuningsbeleid nodig.
2.1. Vermijd vaak wisselende taksen en tarieven
Een duurzaam PV-beleid moet zekerheid bieden voor eigenaars van zonnepanelen en vermijdt het om de haverklap aanpassen van taksen en tarieven. Het prosumententarief dat ingevoerd werd in 2015, had een negatief effect op de groei van PV over alle segmenten heen. Dergelijke onverwachte aanpassingen moeten vermeden worden. Op dit moment werkt de VREG aan een herziening van de tariefstructuur. Het is erg belangrijk voor de PV-markt dat deze tariefstructuur toekomstgericht is en de PV-markt ondersteunt.
PV-Vlaanderen roept op om vaak wisselende tarieven en taksen te vermijden. In het concrete geval van de nieuwe tariefstructuur, roept PV-Vlaanderen op om alle gevolgen voldoende te onderzoeken zodat een tariefstructuur gekozen wordt die duurzaam en toekomstgericht is en die de lange termijn uitbouw van de zonnepanelenmarkt in Vlaanderen ondersteunt door onder andere een markt voor flexibiliteit te creëren. PV-Vlaanderen zal actief meewerken aan de uitbouw van dit stabiele beleid.
2.2. Stabiel, transparant en doeltreffend ondersteuningsmechanisme
De ondersteuning voor middelgrote en grote PV-installaties (>10 kW) via groenestroomcertificaten is gebaseerd op een onrendabele top (OT) berekening die om de zes maanden wijzigt en waarvan de berekening niet aangepast is aan de specifieke situatie van PV-projecten. Dit is nefast voor de investeringszekerheid in grote PV-projecten. Om investeringen aan te trekken moet een duurzaam PV-beleid bestaan uit een stabiel, voorspelbaar, transparant en doeltreffend ondersteuningsmechanisme tot de technologie marktrijp is en geen ondersteuning meer nodig heeft.
PV-Vlaanderen spoort de regering aan om de OT berekeningsmethode volledig transparant en openbaar te maken. Daarnaast is ook een herziening van de berekeningsmethode nodig. Om de berekeningsmethode doeltreffender te maken voor PV-projecten is het noodzakelijk een aantal referentiewaarden aan te passen en/of toe te voegen zoals het aandeel eigen gebruik en de verschillen in energieprijzen voor middelgrote of grote verbruikers.
PV-Vlaanderen wil actief en constructief meewerken aan het optimaliseren van de OT-berekening voor PV-projecten. Daartoe heeft PV-Vlaanderen een werkgroep opgericht die de problemen in de OT-berekening zal identificeren en oplossingen zal voorstellen.
3. Een positief imago
Een positief imago is uiterst belangrijk voor de verdere ontwikkeling van de PV-sector in Vlaanderen. Positieve berichtgeving in de media, voorbeeldprojecten en beleidsinitiatieven hebben een niet te onderschatten impact op het vertrouwen van zowel particulieren als bedrijven in de PV-sector op korte en lange termijn.
3.1. Positieve communicatie en initiatieven vanuit overheid en de sector
In het recente verleden heeft imagoschade tot een krimpende markt geleid. De ambitieuze 2020 doelstellingen, het zonneplan en positieve communicatie van zowel de overheid als de PV-sector hebben dit tij doen keren. Het is nu belangrijk om dit positieve imago van zonnepanelen stabiel te behouden en te verankeren in het Vlaams energiebeleid.
Naast het ondersteunen en uitdragen van de communicatie vanuit de overheid, draagt PV-Vlaanderen ook actief bij aan een positief imago voor de PV-sector. PV-Vlaanderen communiceert onder andere over de voordelen van zonnepanelen, recente technologische ontwikkelingen, voorbeeldprojecten en beleidsontwikkelingen via verscheidene kanalen.
3.2. Voorbeeldfunctie overheidsgebouwen
Om dit positieve imago uit te dragen, zou de overheid zich een voorbeeldfunctie moeten aanmeten op het vlak van hernieuwbare energie en specifiek voor zonnepanelen. Voor haar patrimonium aan overheidsgebouwen zou de overheid moeten investeren in zonnepanelen door eigen investeringen van steden en gemeenten of door samenwerking met derde partij investeerders.
PV-Vlaanderen zal dit voorstel verdedigen bij de overheid.
4. Ingebed in een breed beleidskader
Om zonnepanelen op lange termijn aantrekkelijk te houden, is een duurzame langetermijnvisie nodig die kadert in een algemene visie voor de energietransitie in Vlaanderen, België en Europa. Om de energietransitie te doen slagen moet het beleid inzetten op een optimalisatie van de verschillende hernieuwbare energiebronnen via slimme meters en systemen, nieuwe financieringsmodellen en het positief stimuleren van flexibiliteit zoals vraagsturing en opslag. Deze optimalisatie kan enkel slagen via een horizontale coördinatie op Vlaams niveau in combinatie met een verticale coördinatie met de andere gewesten, het Belgisch en het Europees niveau.
PV-Vlaanderen is een technologieplatform dat deel uitmaakt van de organisatie voor duurzame energie (ODE) en haar werking afstemt op deze koepelorganisatie. ODE streeft naar een duurzaam energiebeleid in Vlaanderen en streeft ook samen met andere organisaties naar een geïntegreerd, samenhangend en duurzaam energiebeleid op alle beleidsniveaus.